Ściśle tajne

PARAFRAZA SZYFROGRAMU Nr. 178/57

z dnia 08.02.57 r. z Ottawy

        1. Martin odwiedził Nortona 1-go lutego. Spotkanie było krótkie i nie dało oczekiwanych rezultatów. Martinowi Norton powiedział że gdy będzie w Ottawie w najbliższym czasie to porozmawia z nim dłużej.

        2. Brol zaproponował aby przed Kobzą postawić zadanie zakupu drogą półlegalną aparatu lotniczego do robienia zdjęć w nocy. Przed dokonaniem zakupu Kobza dostarczy prospekty i ceny. Tą propozycję Brol podawał w poprzednim raporcie. Następne spotkanie Kobzy z Brolem odbędzie się 11-go lutego. Proszę powiadomić mnie o Waszej decyzji w tej sprawie.

        3. 30 stycznia za pośrednictwem redaktora kroniki Dutkiewicza zapoznałem byłego pułkownika przedwojennego Bobrowskiego. Pracuje on w domu towarowym „Eatona” w Toronto. Jest przychylnie ustosunkowany do Polski. W ostatnim czasie przesłał list przez byłego kierownika placówki do ministra Rapackiego, dawnego znajomego z obozu jenieckiego. Bobrowski chciałby pracować w oddziale P.K.O. w Toronto. Posiada on duże znajomości wśród Polonii i gdyby pracował w P.K.O. miałbym do niego łatwy dostęp. Posiadam możliwość nieoficjalnego poparcia jego kandydatury. Proszę o waszą decyzję w tej sprawie.

Dnia 1985.06.27

TAJNE spec. znaczenia

C Y R U S

P I S M O  N R  6b/85

        1. Kwituję odbiór pisma Centrali nr 6/85 wraz z załącznikami, które po zapoznaniu się zniszczyłem.

        2. Kwituję odbiór kwoty 2000 /słownie: dwa tysiące/ dolarów USA na uzupełnienie kasy operacyjnej.

        3. Zgodnie z poleceniem Centrali – pkt 5 pisma 6/85 – przysłany nam odbiornik SONY oddaliśmy do serwisu specjalistycznego tej firmy, gdyż nasz specjalista łączności nie mógł go uruchomić.

        4. Melduję, że w obydwóch naszych E (Konsulatach Generalnych) nie ma śladu nazwiska AK (Jarosław Onuszkanycz). Nazwisko to /imię John/ figuruje natomiast w aktualnej książce telefonicznej BC (Montrealu). Propozycje dalszego działania w stosunku do AK (Jarosława ONUSZKNACZA) przesłałem w notatce – zał. nr 1 do pisma 6a/85.

        Szanowni Państwo, kontynuujemy nasz cykl ujawniania materiałów rezydentury wywiadu PRL w Kanadzie. Część z nich pochodzi z niedawno odtajnionego zbioru zastrzeżonego. Materiały te są pozyskiwane w ramach prowadzonego przez nasz tygodnik programu badawczego w IPN „Polonia i jej korzenie”. Zachowano oryginalną pisownię.

Podlega zwrotowi do Centrali następnym kurierem

Tajne Spec. Znaczenia

Egz. nr 1

Instrukcja Nr 6/G/88 

z dnia 1988.10.13

dla „Vardara”

Dotyczy: „Dryf”

        Uzyskajcie publikację „Dryfa” w tygodniku „Bisuness” powięconą „joint ventures” w Polsce – zainteresowani jesteśmy Waszą oceną merytoryczną poziomu w/w gazety oraz składu jej redakcji. Uważamy, że kontakt z „Dryfem” warto podtrzymać – na uwagę zasługuje również rozpoznanie możliwości wywiadowczych jego żony /pracować ma w firmie technologicznej na terenie Montrealu/.

        Z analizy akt paszportowych wynika, że „Dryf” przed wyjazdem z Polski miał wykształcenie podstawowe, zatrudniał się m.in. jako muzyk w zespole „Bajm”.

        Jego żona miała wykształcenie średnie, nie pracowała zawodowo. O ile dojdzie do bliższego kontaktu z w/wym., rozpoznajcie ich aktualną sytuację materialną, zawodową, prezentowaną postawę polityczną, stosunek do Polski etc.

Dotyczy: „Corso”

        Prosimy o poinformowanie o aktualnym stanie kontaktów z „Corso” (odręczny dopisek na marginesie: „Fent”), a także sytuacji finansowo-handlowej jego firmy.

Dotyczy: „Kimi”

        Informacja przesłana depeszą świadczy o zwiększaniu się możliwości wywiadowczych figurantki.

        Prosimy o ich dalsze rozpoznawanie, w kontekście niekonwencjonalnych metod rozwiązywania problemów zadłużenia oraz spraw związanych z członkostwem w MFW i BŚ w świetle włączania naszego kraju do grupy włoskiej, w ramach w/wymienionych organizacji.

        Aktualny pozostaje nadal problem wpływu utworzenia zjednoczonego rynku Wspólnoty Europejskiej do 1992 r. na stosunki gospodarcze i polityczne KS /w tym głównie PRL/ z wysokorozwiniętymi krajami kapitalistycznymi.

        Interesują nas również propozycje działań, które PRL i pozostałe KS powinny ex-ante podjąć, ażeby uniknąć negatywnych następstw w/w integracji.

G. Jarecki

***

Toronto, 1989.11.22

TAJNE

Egz. poj.

NOTATKA

dot. zmian kadrowych w konsulacie i DALIMPEX’ie

        W wyniku tegorocznych rotacji nastąpiły poniżej wyszczególnione zmiany w obsadzie personalnej:

KONSULATU

na miejsce po EUGENIUSZU MATYJASZKIEWICZU przybyli

– konsul WIESŁAW OSUCHOWSKI, ur. 1947 r.

żona URSZULA OSUCHOWSKA, ur. 1950 

syn PAWEŁ OSUCHOWSKI,

zam (...) w Toronto

– vice konsul WŁADYSŁAW BURY, ur. 1945 r.

żona CZESŁAWA BURY, ur. 1943 r.

córka EWA BURY, ur. 1975 r.

zam. (...) Mississauga

na miejsce po kierowcy intendencji przybyli:

– JAN TABOR, ur. 1931 r.

żona HANNA TABOR, ur. 1940

oboje zamieszkali w budynku Konsulatu

        W dniu 3 grudnia 1989 r. do Konsulatu na dodatkowy etat przybyć ma:

– KRZYSZTOF SMYK z żoną i 2 dzieci (znany w PIONIE „B”)

        Proszę o wszechstronne sprawdzenia WIESŁAWA TABORA pod kątem możliwości ich operacyjnego wykorzystania – szczególnie zainteresowany jestem JANEM TABOREM.

DALIMPEX – przybyli

– BOGDAN GLEINERT, zam. (...) Mississauga

żona RENATA, 2 synów RAFAŁ (13), PIOTR (7), pełni funkcje 2-cy dyrektora

– PAWEŁ TOKAREK (b.b.d) – handlowiec na miejscu SOBOLI, żona IWONA

– KAROL POPIEL, zam. (...) Mississauga

w/w przybył na miejsce LIBOLDA, K. Popiel jest długoletnim dyrektorem POLARU-u we Wrocławiu, żona MIROSŁAWA, córka MONIKA (18)

        Proszę o sprawdzenie i informacje o ew. możliwościach ich operacyjnego wykorzystania.

„Ugis”

25.11.80 „Vardar”

***

Nadany 89.11.12 z OTTAWY

T A J N E

SPEC. ZNACZENIA

Czynienie odpisów wzbronione

Egz. nr 2

SZYFROGRAM NR 10451

PILNY

/JAR – K. B/.

        Uzyskał of. „UGIS S” od „SITAK”. Przyjął i napisał of. „VARDAR” 13 bm.

        W związku z wizytą Wałęsy w Toronto ścisłe kierownictwo Kongresu Polonii Kanadyjskiej /Orłowski, Sadowski/ przygotowało memorandum na temat pracy polskich placówek w Toronto. A przede wszystkim konsulatu /z podaniem składu personalnego, przygotowania zawodowego, pochodzenia pracowników tj. z MSZ czy innych instytucji, stosunku do petentów i zmian zachodzących w Polsce. Memorandum ma być wręczone Wałęsie.

/-/ VARDAR

***

Warszawa, 1989.03.30

T A J N E

Egz. nr 1

NACZELNIK WYDZIAŁU X DEP. I MSW

Tow. ppłk Gromosław CZEMPIŃSKI

        W załączeniu przesyłam, do wiadomości i ewentualnego wykorzystania, kopię raportu ze spotkania z K.O. krypt. „RAY”, dot. sytuacji w spółce „DALIMPEX” w Montrealu.

Z-CA NACZELNIKA WYDZIAŁU II DEP. I MSW

mjr Mirosław HYTRYN

RAPORT

        (...) W trakcie ostatniego pobytu w Polsce E. FEIGINA, który jest kanadyjskim wicedyrektorem spółki „DALIMPEX” w Montrealu, pochwalił się „R”, będąc pod wpływem alkoholu, że utrzymuje bardzo bliskie kontakty z ambasadorem BARTOSZKIEM. Odwiedzają się prywatnie i jak stwierdził, owinął sobie ambasadora wokół palca. 

        Układ ten potwierdził „RAY’owi” radca handlowy z Montrealu – KALINOWSKI, który skarżył się, że ambasador zawsze ma czas dla FEIGINA a jego potrafi nie przyjąć na rozmowę. Wg KALINOWSKIEGO FEIGIN zaprasza ambasadora na różne imprezy, obiady w klubach żydowskich, za które płaci. Aktualnie FEIGIN przygotowuje wspólną z ambasadorem podróż do prowincji zachodnich. Ma ona mieć na celu promocję naszego handlu co wydaje się w przypadku ambasadora mało uzasadnione.

        FEIGIN jest ustalonym od lat współpracownikiem KSS (od red. – kanadyjskie służby specjalne), kontrolującym naszych pracowników w „Dalimpexie” i innych placówkach. Jest także spokrewniony z wysokim funkcjonariuszem byłego MBP Anatolem FEIGINEM.

        E. FEIGIN pochwalił się, że ma doskonałe rozeznanie, kto jest kim w naszych placówkach w Kanadzie. Wymienił nazwisko naszego rezydenta jako pracownika SB. Stwierdził też, że były konsul generalny w Montrealu J. KARSKI jest pochodzenia żydowskiego i w przeszłości nosił inne nazwisko. Wg FEIGINA jest on także pracownikiem SB (prawdopodobnie jest on współpracownikiem Zarządu II Sztabu Generalnego).

        Z drugiej strony, w trakcie ostatniej bytności w kraju FEIGIN dawał „RAY’owi” do zrozumienia, że ma w Polsce kontakty „TOP SECRET” z bliżej nieokreślonymi osobami na wysokim szczeblu. „RAY” zrozumiał, że chodzi tu o kontakty w MSW.

        Dalej „RAY” poinformował, że dowiedział się od pracownika „RYBEXU”, który powrócił do kraju, iż pracownik spółki „Dalimpex” w Montrealu – KRAJEWSKI, wieczorami „dorabia” pracując w restauracji jako kelner. „ROY” zwrócił uwagę na zagrożenie wynikające z Tego faktu.

        „ROY” nawiązał do odmowy wizy kanadyjskiej. Stwierdził ponownie, iż jego zdaniem motorem tej decyzji były działania FEIGINA i dyrektora „Dalimpexu” – WZIĘTKA. Podstaw do jej odmowy nie było. FEIGIN w rozmowie nawiązał sam do tego tematu, tłumacząc się bez pytania, że nie miał z odmową nic wspólnego.

        Zdaniem „R” duet FEIGIN – WZIĘTEK nie był zainteresowany jego przyjazdem, tak jak nie są zainteresowani przyjazdem kogokolwiek. Gdy poinformował WZIĘTKA, bawiącego aktualnie w kraju, że jest kolejny kandydat. W. nie znając nawet jego nazwiska stwierdził, że kategorycznie się temu sprzeciwia, nie potrzebuje nikogo i nikt z nim tej sprawy nie uzgadniał. Prosił „R” aby także jego stanowisko przekazał do kadr „DAL’u”, co też „R” uczynił. Zdaniem „R”, WZIĘTEK robi drobne kanty i nie chce kolejnego świadka. WZIĘTEK w Łodzi buduje willę dla córki oraz dom na swojej działce – co zdaniem „R” przekracza możliwości finansowe pracownika handlu zagranicznego.

        Na tym w zasadzie spotkanie zakończyłem. „RAY” wspomniał o planach firmy kooperacji z Izraelem i ZSRR – są to dopiero wstępne działania. Będzie o tym informował, o ile zaistnieją interesujące operacyjnie elementy.

U W A G I:

        – mając na uwadze, że „R” może się kierować nie tylko interesem firmy ale także niechęcią do WZIĘTKA i FEIGINA uważam jednak za celowe przekazać kopię niniejszego raportu do pionu „K”, w którego zainteresowaniu znajduje się FEIGIN oraz całokształt spraw związanych z sytuacją w „Dalimpexie”;

        – informacja dot. związku FEIGINA z ambasadorem wymaga potwierdzenia przez rezydenturę. O ile jest prawdziwa, celowym byłoby zwrócić uwagę tow. BARTOSZKA na osobę FEIGINA i rolę jaką spełnia on dla KSS (red. – kanadyjskie służby specjalne);

        – celowym byłoby także wyjaśnienie przypadku KRAJEWSKIEGO i ewentualne odwołanie go do kraju o ile fakt jego pracy w restauracji ma miejsce;

        – zdaniem „R” należałoby doprowadzić do wysłania FEIGINA na emeryturę do czego kwalifikuje go wiek i wysługa lat i co byłoby zgodne z kanadyjskimi przepisami. Utrudniłoby to KSS rozpracowanie pracowników naszych placówek w Kanadzie.

ST. INSPEKTOR WYDZIAŁU II DEP. I MSW

mjr Andrzej WóJCICKI

***

TAJNE

SZYFROGRAM Nr 71/1

z Toronto  4.1.88

Pilne

Tow. Winiecki

Tow. Pałasz depeszą nr 1 z 2 bm. podaje:

        W noc sylwestrową w czasie trwania zabawy w konsulacie z punktu obserwacyjnego po drugiej stronie ulicy przesyłane były silne wiązki promieni laserowych, w szybie zewnętrznej jest otwór o kształcie owalnym o przekroju około 1 cm.

        Przypuszczamy, że jest to laser bo kształt otworu jest bardzo regularny. Następna szyba nie została uszkodzona. Sporządzimy zdjęcie i przekażemy do oceny kurierem.

***

Data wpływu 89.01.23

godzina 20.00

T A J N E

SPEC. ZNACZENIA

Czynienie odpisów wzbronione

Szyfrogram Nr 667

nadany z Ottawy

JAR – K.

        W dniu 21 bm. zapoznałem się z kopią notatki, którą „Gospodarz” z Toronto przesłał do Dep. Łączności MSZ w sprawie otworu w szybie salonu urzędu. „G” sugerował, że powstała ona  w wyniku strumienia promieni laserowych. Na podstawie analizy fotografii otworu /sprawę konsultowałem z rezydentem II Zarządu/ należy wykluczyć użycie lasera. Otwór najprawdopodobniej spowodował pocisk wystrzelony z broni małokalibrowej.

        Szczegółowy raport najbliższym kurierem.

/-/ VARDAR

        Szanowni Państwo, kontynuujemy nasz cykl ujawniania materiałów rezydentury wywiadu PRL w Kanadzie. Część z nich pochodzi z niedawno odtajnionego zbioru zastrzeżonego. Materiały te są pozyskiwane w ramach prowadzonego przez nasz tygodnik programu badawczego w IPN „Polonia i jej korzenie”. Zachowano oryginalną pisownię.

Warszawa, 1986-08-28

T a j n e

Egz. nr 2

KIEROWNIK INSPEKTORATU I 

d/s SB

WUSW we Wrocławiu

PPŁK JERZY OLKIEWICZ

        Z terenu Kanady uzyskaliśmy informację, że ob. PRL RATKIEWICZ Kazimierz Franciszek ur. 1928, zamieszkały obecnie w Hamilton, Kanada, legitymujący się paszportem konsularnym KIV 0389611 wydanym w dniu 1985.11.05 przez KG PRL w Toronto, zgłosił się do jednego z naszych urzędów w Kanadzie i poprosił o rozmowę z konsulem lub z pracownikiem Służby Bezpieczeństwa – przyjął go jeden z konsuli.

W trakcie rozmowy wymieniony podał, że w Kanadzie przebywa z żoną i córką, pracuje jako robotnik w fabryce cukierków w Hamilton. Chce on wracać na stałe do kraju. Stwierdził, iż od momentu przyjazdu do kanady jest prześladowany przez pracowników kanadyjskich służb specjalnych. Gdy mieszkał w Noranda, zgłosili się do niego dwaj pracownicy RCMP, którzy zarzucali mu, że jest komunistycznym szpiegiem – odrzucił ich zarzut. Od tej chwili, jego zdaniem, jest szykanowany przez funkcjonariuszy kanadyjskich służb specjalnych, którzy m.in. niszczą mu całą korespondencję z krajem. Miał być badany przy pomocy prądu i narkotyków. Nazwisk pracowników kanadyjskich służb specjalnych ani szczegółów kontaktów z nimi nie potrafił podać.

        Powyższe przekazujemy do wiadomości i ewentualnego wykorzystania przez odpowiedni pion Waszego Urzędu.

        Załącznik – 1 str. i zdjęcie.

NACZELNIK WYDZIAŁU X 

DEP. I MSW

PŁK STANISŁAW STREJA

***

T A J N E

SPEC. ZNACZENIA

Czynienie odpisów wzbronione

Szyfrogram Nr 5561

Nadesłany dnia 89.06.01 godz. 8.00 z Ottawy

JAR - E - G - H

Dot. GE, uz. of. „UGIS” „SITAK” przyją i napisał „MUSK” 31 bm.

        Zespół doradczy ds handlu z Polską przy KPK przekształci się niebawem w Klub Polonijnych Biznesmenów grupujący osoby (nie tylko z Polonii) chcące prowadzić „interesy” z Polską. Chodzi o inwestycje rzędu 0,5 – 1 mln dolarów. Posiedzenie założycielskie Klubu odbyć się ma w połowie września. Głównym „motorem” tej inicjatywy jest „SITAK”, który widzi ogromne możliwości inwestowania w Polsce i który osobiście zainteresowany jest w prowadzeniu takich interesów.

        Jego inicjatywie sprzyja także KPK, który dostrzega zmiany w kraju i mimo nieakceptowanie aktualnego ustroju widzi konieczność wspomagania inicjatyw gospodarczych. Dostrzegane są także zmiany polityczne, twierdzi się, że są one nieodwracalne i ewolujące w kierunku wykluczenia komunistów z rządzenia krajem. Na aktualnym etapie KPK niezbyt angażować się będzie popieranie reform politycznych oczekując na wyniki wyborów i rozwój sytuacji politycznej. W sprawach gospodarczych KPK wspierać będzie inicjatywy wprowadzenia jak największej liczby inwestorów, handlowców, biznesmenów itp., kapitału do P. by mogły one wpływać na sytuację społeczno gospodarczą. Działalność Klubu prowadzona będzie w ścisłych kontaktach z AXTERNALEM od którego oczekują na pakiet propozycji rozwoju stosunków gospodarczych z P. Otrzymane ostatnio propozycje strony polskiej odnośnie prowadzenia interesów z P. „SITAK” ocenił jako przydatne przedstawiają one tylko upadające przedsiębiorstwa, które wymagają dużych nakładów, aby prowadzenie interesów było płacalne. Jesienią br. Klub wspólnie z MSZ planuje zorganizować imprezę promocyjną, gdyby MSZ przedstawił propozycję udziału w seminarium stronie polskiej (liczącą się kompetentna delegacja z P) mogącą kompleksowo przedstawić problematykę joint ventures i wymiany gospodarczej z zagranicą byłaby ona zaakceptowana przez KPK. Oficjalnie KPK (przede wszystkim prezes Orłowski) nie będzie aktywnie wspierać innych inicjatyw, ale nieoficjalnie nie będzie optował przeciw tym inicjatywom. Podyktowane jest to przede wszystkim politycznym wymiarem stosunków z władzami Polskimi. 

(-) VARDAR

***

T A J N E

SPEC. ZNACZENIA

Czynienie odpisów wzbronione

Szyfrogram Nr 9031

JAR - E - G - H

Uz. of. „VARDAR” od „APIS” 

i of. „RIZO” od „CORSO”. Przyjął 28.IX.88 i nap. of. „VARDAR”

        Pozostający w opozycji wobec L. Wałęsy działacze byłej „Solidarności” zabiegają o nawiązanie jak najściślejszej współpracy ze środowiskami polonijnymi na Zachodzie, w tym zwłaszcza z tzw. „nową emigracją”. Szczególne zainteresowanie budzi Kanada, która wg ocen wspomnianych działaczy – wyrosła w ostatnich latach na najbardziej aktywny ośrodek skupiający radykalnych działaczy byłej „S”. Potwierdzać to mają liczne o najwyższej frekwencji z pośród krajów zachodnich demonstracje polityczno-propagandowe (częściowo z udziałem oficjalnych osobistości kanadyjskich) organizowane w miejscach publicznych przed placówkami PRL na rzecz poparcia działań opozycji w Polsce (stąd też i określona wymowa ostatnich wizyt w Kanadzie Gwiazdy i Morawieckiego).

        W przekazywanych obecnie przez krajowych emisariuszy „S” ocen sytuacji w kraju (na użytek działaczy wrogich środowisk emigracyjnych w Kanadzie) dominują zdecydowanie krytyczne akcenty.

        Sytuację w Polsce określa się jako b. napiętą i niestabilną, prognozując zarazem wybuch w miesiącu październiku nowej fali strajkowej. Zakłada się, że dominować będą postulaty polityczne tj. domagania się natychmiastowej relegalizacji „S”, ale poparte i żądaniami ekonomiczno-płacowymi. Ze swej strony PCAG w Kanadzie planuje zorganizowanie pomyślanych jako poparcie przewidywanych w październiku strajków w kraju – demonstracji przed placówkami PRL.

        W przekazywanych przez wspomnianych emisariuszy ocenach, poddaje się zarazem ostrej krytyce Wałęsę, którego oskarża się o „zdradę robotników”, zbytnią ugodowością i preferowanie ambicji osobistych.

        Te krytyczne oceny osoby L.W. trafiają na podatny grunt w miejscowych środowiskach polonijnych i emigracyjnych, które równie negatywnie oceniają jego rolę w ostatnich strajkach. W szczególności atakowana jest decyzja o odwołaniu strajków bez wcześniejszego uzyskania gwarancji legalizacji „S”.

        Podnoszony jest też (co jest bardzo znamienne) b. słaby poziom intelektualny Wałęsy, jego słabe rozeznanie w układzie aktualnych sił w  kraju oraz naiwność polityczna, lansowana jest teza, że „czas W. minął” i stanowisko przewodniczącego „S” winien objąć działacz o szerszych horyzontach i zacięciu polityka (a nie „kiepskiego elektryka”).

        Informacja wiarygodna.

        Znajduje potwierdzenie w sygnałach dochodzących częściowo w drodze oficjalnej do kierowników naszych placówek konsularnych w Toronto i Montrealu.

(-) VARDAR

***

listopad 1985 roku

TAJNE SPEC. ZNACZ.

EGZ. POJEDYNCZY

JAR-„G”

NOTATKA SŁUŻBOWA

        W związku z Waszą opinią wyrażoną w Instrukcji NR 2/6/85 z 1985–10–10 dot. pracy informacyjno-operacyjnej Rezydentury na rzecz pionu, pokazuję niżej moje stanowisko w tej sprawie.

        1). W momencie objęcia rezydentury na początku listopada ub. roku poza SMW „Alaine” – (sprawa typu zabezpieczeniowego), nie przejąłem żadnych innych źródeł osobowych rejestrowanych przez pion. W październiku br. przekazane zostały dane operacyjne dot. nawiązania kontaktu z K.O. „DETEL” (sprawa w trakcie realizacji).

        2) W ciągu ubiegłego roku Rezydentura w oparciu o posiadaną skromną bazę kadrową (rozmieszczoną niezbyt korzystnie jeśli chodzi o priorytety pionu „G”) oraz dość ograniczone możliwości na tym kierunku, podjęła próby rozwinięcia działalności po linii Waszego pionu. Koncentrowały się one niejako na trzech płaszczyznach:

        a) Wykorzystania źródeł innych pionów Centrali będących na kontakcie Rezydentury a mających potencjalne możliwości uzyskiwania informacji dla potrzeb pionu „G”.

        Nasze działania przyniosły tu pozytywne rezultaty, czego miernikiem były oceny informacji przekazywanych do pionu informacyjnego Centrali (szereg tych informacji w formie depesz – przekazywałem w tych informacji w formie depesz – przekazywałem w również do wiadomości Waszego pionu (np. od „THOR” z 10.I i 30.X.85 r.; od „LAVAL” z 11.II.35 czy konferencji z „Royal Bank of Canada” z 17.IV.85 r.).

        b) Przekazywanie do pionu zaczepek operacyjnych w postaci charakterystyk i danych personalnych wraz z fotografiami osób kwalifikujących się naszym zdaniem do operacyjnego wykorzystania, a wyjeżdżająco do kraju z podaniem wyprzedzającego terminów. Dotyczyło to przykładowo AURELII KLIMKIEWICZ, czy niektórych członków delegacji kanadyjskich z MIN. FINANSóW, CANADIAN WHEAT BOARD i EDC np. TURNER CRAIG MELVIN – z MIN. FINANSóW 

        c) Przesyłanie uzyskanych dokumentów (niektóre o charakterze poufnym) dot. prognoz w zakresie polityki finansowej czołowych banków kanadyjskich m inn. informacje i materiały z konferencji na wysokim szczeblu, organizowanej przez „THE ROYAL BANK OF CANADA” przekazane depeszą z dn. 17.IV.85R i kurierem majowym materiały)

        Rezydentura realizowała ponadto na bieżąco szereg zadań wynikających z doraźnych dyspozycji pionu np. przekazane depeszą z dn. 18.III.85R b. dane personalne dot. K. ŚWIDERSKI oraz informacje dot. posiedzenia K.P.

        Przekazywaliśmy również w miarę regularnie (pocztą A.) szereg opracowań analitycznych i publikacji specjalistycznych.

        Istotnym  byłoby dla Rezydentury uzyskanie Waszych ocen przydatności tych informacji i materiałów.

        3) Zdając sobie sprawę ze znaczenia problematyki będącej przedmiotem zainteresowania pionu, niezależnie od dotychczasowych zabiegów, podjąłem ostatnio pewne działania organizacyjne w celu intensyfikacji pracy po tej linii.

        I tak: powierzyłem koordynującą rolę na tym kierunku oficerowi Rezydentury ps. „FENT”, który w oparciu o K.O. „DETEL” i inne jednostki operac. mające potencjalne możliwości w tej materii (zwłaszcza te uplasowane w BRH i spółkach) będzie dążył do rozszerzenia naszej bazy operacyjno-informacyjnej w tej dziedzinie.

        Nasze działania w tej mierze (pozyskiwania nowych źródeł), nie zawsze przynoszą rezultaty np. z uwagi na nieznane mi wcześniej więzy wytypowanych osób (posiadających potencjalne możliwości współpracy) z Centralą – co wykazują dopiero odpowiednie sprawdzenia w kraju (np. dyrektor PKO w Toronto – JANUSZ SZATOBA).

        Reasumując, aczkolwiek efekty działalności operacyjno-informacyjnej Rezydentury na rzecz Waszego pionu byłyby niewątpliwie niewystarczające zwłaszcza jeśli chodzi o ilość posiadanych źródeł, co w poważnej mierze wynikało z obiektywnych uwarunkowań, podejmowaliśmy szereg działań, które scharakteryzowałem wyżej w celu aktywizacji tej pracy, które może przynieść efekty jedynie w bieżącej kooperacji z Waszym pionem.

        Byłbym wdzięczny za ustosunkowanie się do przedstawionych wyżej uwag.

03/XI/1985R

„WISAN”

***  

Warszawa, dnia 27 marca 1984 r.

TAJNE SPEC.ZNACZENIA

Egz.nr 1

NACZELNIK WYDZIAŁU

DEPARTAMENTU I M S W

PŁK Z. PAź

        Informuję, że w hotelu „Victoria” w Warszawie, pok.733 zamieszkiwał w dniach 18-22.03.br. ob. Kanady BRAULT Robert, ur.3.07.1937 r., paszp.DDO 29624, który przyjazd swój awizował do Ambasady Kanady, pozostający w zainteresowaniu por.Żarskiego z podległego Wam Wydziału.

        W wyniku przeprowadzonego przedsięwzięcia specjalnego w pokoju wym. cudzoziemca sfotografowano m.in:

        – pismo do Ambasady Kanadyjskiej w Warszawie od podsekretarza  stanu MSZ kanady z 9.02.84 r., z nadrukiem „poufne”, w którym podsekretarz stanu informuje, że posyła list od dyrektora Wydziału d/s Polityki Podatkowej Ministerstwa Finansów Kanady adresowany do Jana BANIUKA z Ministerstwa Finansów w sprawie konwencji podwójnego opodatkowania pomiędzy Kanadą a Polską;

        – opracowanie z nadrukiem „poufne” pt. „Stosunki kanadyjsko-polskie”, którego autorem jest L.THOMSEN z sekcji Europy Wschodniej;

        – opracowanie pt. „Bieżąca sytuacja ekonomiczna w Kanadzie”

        – dokument dot. eksportu z Polski i ZSRR płyt pilśniowych, amunicji sportowej, obuwia skórzanego i sportowego, których import do Kanady został wstrzymany ze względu na bardzo złą jakość.

Załączniki: neg.filmu–35 klatek.

NACZELNIK WYDZIAŁU IX

BIURA „B” MSW

PPŁK J. P I L E C K I

***

T A J N E

SPEC. ZNACZENIA

Czynienie odpisów wzbronione

Szyfrogram Nr 1314

nadany dnia 2.03.84 godz. 10.00 

z Ottawy

J A R - G

NACZELNIK WYDZIAŁU IX BIURA „B” MSW

PŁK J. P I L E C K I

        Proszę o udzielenie pomocy w przeprowadzeniu tajnego przeszukania w dniu 20.03.84 na terenie hotelu „VICTORIA” wobec obywatela /li/ Kanady, BRAULT Robert ur. 03.07.1937 pracownik kanadyjskiego MSZ.

        Sprawą zainteresowany jest tow. por. Żarski Stefan.

NACZELNIK WYDZIAŁU 

DEP. I MSW 

PŁK Z. P A ź

(ręczny dopisek na dole 

– p. Janek, Edek)

***

J A R - G

        Robert Brault urodzony 3.07.1937 dyrektor wydziału rozwoju handlu z ZSRR i Europą Wschodnią MSZ Kanady.

        Przylatuje dnia 18.03.84 na konsultacje handlowe.

        Odlot 22.03.84.

        Będzie też w Pradze i Budapeszcie.

        Sprawa znana w MHZ.

        Informacje biograficzne kurierem.

/-/ B a x t e r

        Szanowni Państwo, kontynuujemy nasz cykl ujawniania materiałów rezydentury wywiadu PRL w Kanadzie. Część z nich pochodzi z niedawno odtajnionego zbioru zastrzeżonego. Materiały te są pozyskiwane w ramach prowadzonego przez nasz tygodnik programu badawczego w IPN „Polonia i jej korzenie”. Zachowano oryginalną pisownię.

***

Konsulat Generalny Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w Toronto

Toronto, 22 marca 1985 r.

Tajne

Towarzysz 

Gen. Rudolf Rusin

Dyrektor Biura Paszportów 

Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

Warszawa

        Konsulat Generalny PRL w Toronto uprzejmie prosi o chwilowe wstrzymanie rozpatrywania sprawy wpisania do Indeksu osób niepożądanych w PRL następujących osób z naszego okręgu konsularnego /vide nasze pismo KG-Tor-o-33-1-85 z dnia 21 stycznia 1985 r/.

1. Jerzy Andrzej Kołaczyński (od red. – odręczna notatka na marginesie: – wstrzymano),

2. Kazimierz Kowalski,

3. Małżonkowie Małgorzata i Paweł Jedlewscy.

        Uważam, że wnioski w tej sprawie były przedwczesne i polegały na nie sprawdzonych w pełni przez wnioskodawcę danych dotyczących działalności w/w osób. Pragnę zaznaczyć, że decyzje podjęte zostały bez konsultacji z kolektywem Placówki.

        Zdaję sobie w pełni sprawę, iż nie są to osoby sprzyjające naszej polityce, możemy jednak wykorzystać ich możliwości działania dla pewnego złagodzenia napięć i nastrojów wśród wrogo nastawionej do nas Polonii. Podejmuję w tej mierze odpowiednie działania. O rezultatach poinformuję.

        Pragnę również poinformować Towarzysza Generała, że w porozumieniu z Ambasadą PRL w Ottawie pracujemy nad programem długofalowego działania wśród Polonii kanadyjskiej, uwzględniającego tworzące się nowe zjawiska wśród Polonii, w tym fali emigracyjnej lat osiemdziesiątych.

Konsul Generalny

Karol Drozd

Szanowny Panie Prezydencie!

        Z ogromnym zdumieniem przyjąłem informację od przyjaciół z Rządu RP o wykluczeniu mnie przez Kancelarię Prezydenta z możliwości udziału w obchodach 35. rocznicy Solidarności Walczącej  21 VI 2017 w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, gdzie zostaną odznaczeni działacze podziemia antykomunistycznego oraz odbędzie się okolicznościowe spotkanie z głową państwa polskiego.  Niestety, nie znam powodów podjęcia takiej decyzji ani nie wiem, kto jest osobą decyzyjną. Proszę Pana Prezydenta o udzielenie odpowiedzi: kto i na jakiej podstawie podjął decyzję o  niezaakceptowaniu uczestnictwa działacza Solidarności Walczącej Adama Słomki na uroczystościach państwowych 35-lecia SW w Pałacu Prezydenckim.        

        W minioną sobotę w sali Związku Narodowego Polskiego przy ulicy Judson w Toronto odbyło się spotkanie z dr. Markiem Ciesielczykiem, przedstawiającym się jako „łowca polonijnych agentów”.

        Marek Ciesielczyk „ujawnił” kilka osób zarejestrowanych przez służby PRL jako tajni współpracownicy, w tym piszącego do „Gońca” Aleksandra Pruszyńskiego (informację on tym podawaliśmy na pierwszej stronie w 2013 roku) oraz Małgorzatę Bonikowską (o jej przypadku informowaliśmy w styczniu br również na pierwszej stronie „Gońca”), ponadto wymienił jako współpracowników dwóch działaczy Polonii  w tym Waldemara Głodka oficera wywiadu wojskowego, który pracował w Nowym Jorku, a potem w Montrealu; w latach 80. był radcą handlowym i werbował agentów oraz Adama Skorka z Montrealu. Ten ostatni jest szeroko znany w kręgach polonijnych, a donosił - jak powiedział M. Ciesielczyk - w sposób bardzo usystematyzowany. 

        Ciekawe wystąpienie, (choć być może styl p. Ciesielczyka, jest zbyt „teatralny”), potwierdzające potrzebę całkowitego otwarcia archiwów tajnych służb PRL. Co być może niebawem nastąpi. 

        Przy okazji skrytykowano mnie za korzystanie z korespondencji A. Pruszyńskiego. Tu przypomnę  list z 2013 roku, opublikowany wówczas na łamach „Gońca”.

        – Tak, zwerbował mnie kontrwywiad we wrześniu 1959 roku i współpracowałem z nimi do WYJAZDU do Kanady w październiku 1972 r. Potem miałem spotkanie z pułkownikiem SB w wrześniu 1984 r., ale było to “kurtuazyjne”, nie wspomniał o dawnych latach. Ponieważ przyjaźniłem się z Andrzejem (Gwiazdą), postanowiłem mu to sam powiedzieć kilka miesięcy po ujawnieniu listy Wildsteina. Powiedziałem to też w IPN-ie i najbliższym. Myślałem o powiedzeniu tego Tobie, a nawet na imprezie PiS-u, gdyby mi dali głos, tydzień temu. Dodam, że SB pod płaszczykiem kontrwywiadu podchodziła skutecznie do wielu ludzi. Jak zdążysz policzyć, ostatnie formalne spotkanie było przed 9 października 1972 r., czyli 41 lat temu. Pozdrawiam i przepraszam, że Ci tego nie powiedziałem wcześniej. Rób teraz co chcesz. Olo.

        Podsumowując - celem lustracji jest to by  nie można było wykorzystywać takich informacji do nacisków i szantaży, dlatego tak ważne jest otwarcie archiwów. Różne były okoliczności tych uwikłań, różny jest nasz indywidualny do nich stosunek i ocena. PRL, była okupacją per proxy,  III RP została stworzony przez służby specjalne i ich agenturę.  Notował Andrzej Kumor

        Tym razem pojechałam na Ukrainę dzięki panu prof. Porowskiemu i pani dr Eli Litwin, a towarzyszyła nam pani Małgorzata Górska, wszyscy z Instytutu Wysokich Ciśnień w warszawie. Koszt niewielki, tylko 400 zł. na 6 dni, bo przejazdy autobusem opłacił Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka”. Sympatyczną, utalentowaną i karną 40-osobowa grupą młodzieżowo-dziecięca kierował niezmordowany druh Tadeusz Milke z trzema pomocnikami, a bogatą dokumentację fotograficzną przygotowywał pan Jan Waćkowski. Trzeba również wspomnieć 2 mistrzów kierownicy, niezawodnych i sprytnych…

        Mając tak sympatyczne towarzystwo, a przede wszystkim młodych w autobusie, zaproponowałam panu Tadeuszowi, że podzielę się w autobusie, podczas jazdy wiadomościami o miejscach które będziemy zwiedzali, bo takie sobie przygotowałam. Dostałam zgodę i gadałam!

        Uroczystości upamiętniające 226. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja, zorganizowane przez Okręg Toronto Kongresu Polonii Kanadyjskiej, odbyły się w niedzielę 7 maja 2017. 

        O godz. 11.00 w kościele św. Stanisława Kostki odprawiona została Msza św. w intencji Ojczyzny. Biało-czerwone flagi, powiewające przed wejściem do kościoła, i kwiaty w tych barwach na ołtarzu, wskazywały, że dzień ten był wyjątkowy. Sztandary organizacji polonijnych, Rycerze Kolumba i chór kościelny dopełniły jego znaczenia. Święto 3 Maja przypadło w tym roku w Niedzielę Dobrego Pasterza. Wewnętrzny spokój, jaki niesie podążanie za Bogiem, Dobrym  Pasterzem, i oddanie Ojczyźnie to były treści zawarte w bogatej homilii, wygłoszonej przez proboszcza parafii o. Wojciecha Kurzydłę OMI, który przewodniczył Mszy św.    

        To jest nazwa dokumentu wysłanego do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z żądaniem anulowania uchwały w sprawie operacji „Wisła”. Dokument wystosowało i podpisało Forum Myśli Polskiej z Panem Stanisławem Srokowskim na czele.

        Z powodu rocznicy akcji „Wisła” urządzane jest multum konferencji, tak w Polsce, jak i na Ukrainie. Po twarzach ludzkich można poznać, kto co myśli i kto jakie ma zdanie na ten temat. Przede wszystkim widać zakłamanie. Ogólne. Jak na słowo „banderowiec” oblicza czerwienieją ze złości, jak na argument prawdy – skóra u niektórych staje się purpurowa. A to była akcja po to, aby pozbyć się banderowskiego zaplecza, prowadzona m.in. wcale nie przez polski rząd. Bo jaki on był polski w 1947 roku?